Gayrimenkul alım ve satım işlemleri sırasında ödenen tapu hizmetleri bedeline tapu harcı adı verilmektedir. Tapu işlemlerinin gerçekleşmesi için bu harcın ödenmesi gerekmektedir. Tapu harcı emlak vergisinden az olmamak kaydıyla gayrimenkulü alan kişinin satan kişiye yapacağı gerçek bedel üzerinden beyan edilmektedir. Tapu harcı en az devri gerçekleştirilen gayrimenkul için ödenen emlak vergisi değeri kadar olmaktadır. Ancak gerçek devir bedelinin, emlak vergisi değerinden fazla olduğu durumlarda tapu harcı gerçekleşen devrin gerçek bedeli üzerinden hesap edilerek ödenmesi gerekmektedir. Tapu harcından hem alıcı hem de satıcı sorumludur ve her iki taraf tarafından da ödenmektedir. Bu harç devri gerçekleştirilen gayrimenkulün bedelinin tam %2’sine denk gelmektedir.
Tapu Harcı İadesini Kimler Alabilir?
25.07.2014 tarihinden sonra gerçekleşen gayrimenkul alım ve satımlarında ilk tapu satışları 6306 yasa gereğince geri alınabilmektedir. Buradaki ilk tapu satışı kentsel dönüşüm projelerinde yer alan her daire için gerçekleşen ilk satıştır. Müteahhitler yaptıkları proje kapsamında sattığı her bir daire için ilk satış üzerinden üzerine düşen tapu harcı iadesini alabilmektedir. Ayrıca kentsel dönüşüm ile beraber yenilenen dairesini satan kat malikleri de tapu harcını geri almaya hak kazanmaktadır. Bunların dışında toplam masrafın sadece alıcı tarafından ödendiği durumlarda toplam tapu harcını ödemiş olan alıcı, satıcının ödemekle mükellef olduğu tapu harcı ödemesinin iadesini talep edebilmektedir. Bunun için 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun kapsamında hem harç hem de döner sermaye ücretinden istisna olduğu ifade edilmesi gerekmektedir.
Tapu Harç İadesi Nasıl Geri Alınabilir?
Tapu harç iadesi için gayrimenkulün devrini takiben 30 gün içerisinde ilgili vergi dairesine sunulması gereken bazı belgeler bulunmaktadır. Bu belgelerin arasında başvuru dilekçesi, riskli yapı belgesi, kat karşılığı inşaat yapımı sözleşmesi, riskli yapı muafiyet yazısı, tapu fotokopisi ve ödeme dekontu bulunmaktadır. Bu belgelerin 30 gün içerisinde ibraz edilmesi durumunda tapu harç iadesi için başvuru yapılabilmektedir. Gayrimenkulün devrinin üzerinden 30 günden daha fazla geçmesi durumunda ise geriye dönük tapu harçları iadesine başvurmak gerekmektedir ve bu süreç daha farklı bir şekilde ilerlemektedir. Bu noktada Gelir İdaresi Başkanlığına şikâyet yoluna başvurmak gerekmektedir. Yapılan başvurunun vergi dairesi tarafından reddedilmesi ya da 30 günlük sürenin geçmesi sorasında yapılan Gelir İdaresi başvurusunun reddedilmesi durumunda bu kararı takiben 30 günlük süre içerisinde Vergi Mahkemesine dava açılması gerekmektedir. Her iki başvurunun da reddinden sonra 30 gün içerisinde Vergi Mahkemesine açılacak davalarda dava dilekçesine ek olarak kat karşılığı inşaat yapımı sözleşmesi, riskli yapı belgesi, riskli yapı muafiyet belgesi, tapu fotokopisi ve vergi tahin alındısının ibraz edilmesi gerekmektedir.
Süreç Nasıl İşlemektedir?
Tapu harç iadesinin alınabilmesi için başvuru ve takip işlemlerini avukatlar ya da mali müşavirler gerçekleştirebilmektedir. Bunun yapılabilmesi için avukata ya da mali müşavire vekaletname ile beraber iade için gerekli olan belgelerin verilmesi gerekmektedir. Avukat ya da mali müşavirlerin bu işlem için alacağı ücretler değişiklik göstermektedir ancak belirli bir ücrete ek olarak davanın sonunda iade edilecek olan toplam bedelin yaklaşık %10 ile %15 arasında bir anlaşma sağlanmaktadır. İade prosedürlerinin tamamlanması ile beraber durumun sonuçlanması ve iadenin gerçekleşmesi yaklaşık olarak 1 sene sürmektedir. İtirazlarda zaman aşımı bulunmaktadır. Bu nedenle iadeden yararlanmak için hak edenlerin tapu satışının gerçekleşmesini takiben 5 yıl içerisinde itirazların gerçekleştirilmesi gerekmektedir. 5 yılı geçen durumlarda zaman aşımı ortaya çıktığı için hak sahipleri bu haklarından mahkûm kalmaktadır.
