Gayrimenkul sertifikası; gayrimenkul projelerinin metrekare bazında küçük paylara ayrılarak kişilerin bu paylardan satın almalarını sağlayan yatırım aracına verilen isimdir. Bu sertifikaya sahip olan kişiler ellerinde bulunan paylar sayesinde ev alma şansı bulabilirken aynı zamanda hisselere de ortak olabilirler.
Gayrimenkul sertifikasıyla hisse alan kişiler bu hisseleri Borsa İstanbul’daki değer üzerinden satışa çıkarabilirler. Aynı şekilde ev almak için aldıkları payları da proje bitimine kadar ellerine tutup sonunda daire sahibi olabilirler. Projenin tamamlanması durumunda daire istemezlerse satıştan elde edilen nakit tutarını alabilirler.
Gayrimenkul Sertifikasının Avantajları Nelerdir?
Belirlenmiş alt limitlerle satın alınabilen gayrimenkul sertifikasının yatırımcılara ve ev sahibi olmak isteyen kişilere sağladığı pek çok avantajlar vardır. Ayrıca bu sertifikanın konut projelerini hayata geçiren kişilere faydası bulunur.
Gayrimenkul sertifikasının avantajları arasında şunlar vardır;
- Kişilerin ayırdıkları küçük bütçeler sayesinde büyük miktarlı yatırımlar yapmalarına yardımcı olur. Bu bütçeler sayesinde ev sahibi olabilirler.
- Kişilerin kredi çekmelerine gerek kalmadan ev ya da diğer gayrimenkulleri almalarına imkan tanır.
- Ev almak istemeyenlere yatırım yapma imkanı sunar.
- Gayrimenkul sertifikasının yatırım amaçlı kullanılmak istendiği durumlarda kişiler ellerindeki payları borsada satışa çıkarabilirler. Böylelikle nakit kazancı elde edebilirler.
- Konut ihtiyacı olan kişilerin gayrimenkul sertifikası kullanım imkanı tanıyan Toki gibi güvenilir projeler sayesinde ihtiyaçlarını karşılamalarını sağlar.
- Konut projelerine sahip olanlar için sertifikalar konuta olan ilginin artması avantajını sağlar.
- Satın alınan gayrimenkul sertifikaları kişilerin vergi avantajından yararlanmalarına imkan sağlar.
- Firmalara ait konut projelerine finansman bulma kolaylığı sağlar.
- Sertifikalar bireyler tarafından ya da kurumsal olarak alınabilir.
- Gayrimenkul sertifikaları paylara bölüştürülerek çok sayıda kişi tarafından alınabildiği için proje sahiplerinin müşteri kitlelerinin artmasını sağlar.
- Konut projelerini hayata geçirmek isteyenlerin yatırımcılara ulaşmasını kolaylaştırır.
Bunlara ek olarak gayrimenkul sertifikaları Türkiye’de hayata geçirilecek projeler için yabancı yatırımcıların bulunmasına yardımcı olur. Bu sayede proje sahipleri prestijlerini artırarak daha fazla müşteri bulabilirler.
Nasıl Alınır?
Gayrimenkul sertifikasının alınması için ilk olarak kişilerin yatırım hesaplarının olması gerekir. Yatırım hesabı olmayan kişiler bankalara yatırım hesabı açtırabilirler. Ayrıca yatırım hesabına sahip olmayan kişilerin konsorsiyum üyesi olan ve gayrimenkul sertifikaları için aracılık yapan kurumları bulmaları gerekir.
Bu kurumları bulduklarında kurumlarda yatırım hesabı açtırmaları mümkündür. Açtırdıkları yatırım hesapları sayesinde piyasadaki gayrimenkul sertifikalarından pay alabilirler. Ayrıca kişiler gayrimenkul sertifikalarını halka arz eden firmalar tarafından pay alabilirler. Ancak bunun için firmaların talep toplama tarihlerini takip etmeleri ve talepte bulunmaları gerekir.
Gayrimenkul Sertifikası Sistemi Nasıl İşliyor?
Gayrimenkul sertifikası almayı düşünenler tarafından sistemin nasıl işlediği merak edilebilir. Sistem ilk olarak kişilerin gayrimenkul alabilmeleri ve yatırım aracı kullanmaları için kredi kullanımını ortadan kaldıran sistemdir. Sistem işlemeye gayrimenkul projesinde gayrimenkul sertifikasıyla değerlendirilecek bölümlerin seçilmesiyle başlar. Sonrasında ise projedeki daireler için toplanacak sertifika sayılı belirlenir. Belirlenen gayrimenkul sertifikalarının belirlenen tarihte halka arz edilmesi sağlanır.
Sertifikaların halka arz edilmesinin ardından fonlar toplanır ve arz işleminin sona ermesiyle fonların bloklanması sağlanır. Fonların bloklanmasının ardından sertifikalar Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlar. Bu işleme ek olarak toplanan fonlar proje inşaatını yapacak firmaya parça parça aktarılır. Gelişmeler sertifika sahiplerine belirli dönemlerde paylaşılır. Proje devam ederken pay sahipleri gayrimenkullerin belirli bir bölümünü ek sertifika ile satın alabilirler.
Projede bulunan ve satışı yapılmayan gayrimenkuller açık artırmayla satılmaya başlar. Satışlar tamamlandığında hasılatın hesaplaması yapılır ve topla hasılat pay sayısına bölünerek bir payın değeri hesaplanır. Bu hesaplamanın ardından gayrimenkul almayan kişilere hak ettikleri paylar nakit olarak ödenir.
Nereden Alınır?
Gayrimenkul sertifikalarının alınabildiği ilk yer bankalardır. Ancak sertifikanın alınabilmesi için bankada açılmış yatırım hesabının olması gerekir. Sertifika almak için kullanılabilecek diğer yer ise yatırım aracılığı yapan firmalardır. Bunlar dışında gayrimenkul projelerini hayata geçirecek olan firmalardır. Bu firmaların gayrimenkul sertifikalarını halka arz etmesi itibariyle kişiler sertifikaları alma hakkı elde edebilirler.
Gayrimenkul Sertifikasından Kimler Yararlanabilir?
Gayrimenkul sertifikasından yararlanmak için belirlenmiş kesin şartlar yoktur. Bireysel yatırımcılar ve kurumsal yatırımcılar sertifika alma hakkına sahiptirler. Ayrıca yerli ve yabancı olması fark etmeksizin ev sahibi olmak isteyenler bu sertifikaları alarak ellerinde bulunan paylar sayesinde ev sahibi olabilirler. Özellikle kredi çekemeyenler ya da kredi çekmek istemeyenler sertifikalarla ev sahibi olabilirler. Aynı şekilde ev almak istememeleri durumunda da satıştan payları oranında gelir elde edebilirler.
Gayrimenkul Sertifikasını Almak İçin Belirlenmiş Alt Limit Var Mıdır?
Konut sahibi olmak ya da yatırım aracı olarak sertifikalardan yararlanmak isteyen kişilerin gayrimenkul sertifikalarını alabilmeleri için belirlenmiş olan alt limit vardır. Bu alt limit 42.50 tl’dir ve bu tutar 1 pay için istenen tutardır. Kişiler projeden 1 paydan fazla satın alma hakkına sahiptirler. Bunun için aldıkları pay sayısınca bedel öderler. Örneğin 100 pay satın aldıklarında ödeyecekleri tutar 4250 tl olur. Kişilerin alabilecekleri pay adedi bütçelerine bağlı olarak sınırsız olabilmektedir.
Gayrimenkul Sertifikasının Riskleri Nelerdir?
Gayrimenkul sertifikaları avantajlı olduğu kadar risklere sahip olan sertifikalardır. Bu risklerden en önemlileri şunlardır;
- Yapımı süren gayrimenkulün değerinin düşme ihtimali vardır. Bu nedenle yatırım amacıyla gayrimenkul sertifika pay hissesi alan kişiler daha az gelir elde edebilirler.
- Gayrimenkul sertifikasının alındığı projenin belirlenen zamanda tamamlanmayarak gecikme ihtimali vardır. Ayrıca projenin hiç tamamlanmama riski de bulunabilir.
- Sertifikaların getiri garantisi yoktur ve getirinin elde edilmesi için seçilen projenin önemi vardır.
- Sertifikayla değerlendirilmeye karar verilen proje bölümlerinin satın alınmasında önce başvuran kişilere öncelik verilir. Bu sebeple kişilerin ev ve konut satın almak istediklerinde kendi tercih ettikleri konutu alamama durumları vardır.
Bu risklerin tamamı ortadan kalkma olasılığı olan risklerdir. Örneğin tercih edilen proje Toki tarafından hayata geçirilecekse bu projenin tamamlanmama ihtimali yoktur. Aynı şekilde gelirin düşük olmaması için projeyi yapan iyi bir firmanın tercih edilmesi gereklidir.
