Müstakil bir eviniz var ise veya hobi bahçenizde kendiniz “yeni bir şeyler yapabilirmiyim?” diye düşünüyorsanız, bir köy fırınını yapmak iyi bir fikir olabilir. Sitenizin bahçesinde de bunu ortak karar alıp yapabilirsiniz. Taş fırın yapımı zahmetli, sabır ve beceri isteyen bir iştir. Sonucunda ise sevdikleriniz ile güzel vakitler geçirebilmek için yeni bir sebep ortaya çıkmış olur.
Fırın için Yer Seçimi ve Planlama
Öncelikle fırınınızı yapacağınız yeri seçmelisiniz. Fırın yeri seçerken rahatlıklar odun alabileceğiniz ve suya yakın bir yer güzel bir tercih olacaktır. Seçtiğiniz yer, fırın yandığı zaman çıkardığı duman komşularınızı rahatsız etmeyecek ve çok da ayakaltı olmayacak bir yer olmalıdır. Bahçe içerisinde 160x200 cm ’lik bir alan fırın için yeterli olacaktır.
Fırın Yapımı İçin Gerekli Malzemeler
Taş fırın yapımında birçok malzeme kullanılabilir. Fırın büyüklüğü, görselliği ve kullanım sıklığına göre farklı malzemeleri seçebilirsiniz. Çoğunlukla yapılan yöntemlere göre şu malzemeler kullanılarak fırınınızı yapabilirsiniz.
- Çimento 3 torba,
- Kireç 1 torba,
- Ateş tuğlası 40 adet ,
- Harman tuğla 300 tane,
- Şamot 1 torba,
- Kaya tuzu 50 kg,
- Cam şişe 1 çuval,
- Dere kumu 1 m3,
- Kalıp malzemesi,
- Parça demirler,
- İri taş veya yığma tuğla,
- 4 parça taş yünü ve el aletleri ile fırınınızı yapabilirsiniz.
Taş Fırın Yapım Aşamaları
Öncelik ile fırının yapılacağı yerdeki varsa bitkisel toprağı 20-30 cm kazarak temeli hazırlayalım. Bitkisel toprak pek kıymet vermediğimiz zeminin 30-40 cm üst tabakasıdır, oluşumu yılları bulur. Kazılan yerin etrafı kalıp tahtaları ile kapatılarak temel betonu olacak alan belirlenir. Burada 160x200 cm alanı temel olarak kullanacağız. Beton dökülecek alanın alt kısmı 5-10 cm ‘lik taşlar ve mıcır ile blokaj yapılır. Blokaj üzeri bulunan demir parçaları ile her iki yönde ızgara olacak şekilde demir bağlanarak 15 cm olacak şekilde temel betonu dökülür.
Temel betonu üzerine 80-90 cm yüksekliğinde olacak şekilde tuğla, briket veya iri taşlardan fırın kaidesi hazırlanır. U şeklinde yapılan kaidenin üzerine kalıp konularak kaide betonu dökülür. Kaide betonu üzerine net 90 cm gelecek şekilde daire şeklinde 2 sıra harman tuğlası örülür. Dairenin içerisi kırık cam parçaları ile doldurulur, daha sonra üst kısıma kaya tuzu ve en sonda ince sofra tuzu konarak tesviye işlemi yapılır. Bu işlemler, fırında kaliteli ekmek pişirmek için gereklidir.
Fırın bitmiş tabanını oluşturmak için ateş tuğlası döşenir. Ateş tuğlası tabana döşenirken şamot harcından faydalanılır. Şamot harcı 1 ölçek çimento, 1 ölçek şamot, 1ölçek kireç ve 3 ölçek dere kumu ile hazırlanır.
Sonraki işlem fırın ağzının hazırlanmasıdır. Fırın ağzı 50 cm ‘lik bir tepsinin girebileceği büyüklükte olmalıdır. Tercihen 50 cm ağız genişliği 40 cm yükseklik seçilebilir. Bu ölçüler 90 cm lik yarım küre şeklinde olacak fırın içindir. Fırın ağzı kemeri yapıldıktan sonra arka tarafında kubbe yapılmaya başlanır. Fırın kubbesi ön tarafı yaptığımız fırın ağzına değen her kademede içe doğru eğimli örülen bir yapıdır. Fırın kubbesini yaparken basit bir şablondan yararlanabiliriz veya fırının içine tamamen nemli kumla doldurup üzerine çimento kâğıtları ile kapatarak kendimize rahatça çalışacağımız bir taban hazırlayabiliriz. Çimento kâğıtları kalıp için koyduğumuz kumların harca ve tuğlalara yapışmasını engelleyecektir. Kubbe yapılırken içine askı için bir demir parçası da koyabilirsiniz, yapacağınız fırın işlerinde bu size bayağı fikirler verecektir. Kubbe harman tuğlası ile örüldükten sonra üzeri şamot harcı ile kaplanır. Kubbe içerisindeki kum boşaltılarak genel bir temizlik yapılır.
