İstanbul Boğazı’nın Anadolu ve Avrupa Yakası yalılarla çevrilidir. Boğaza bakan 600 yalı vardır. Boğazda bulunan yalılardan bazıları ise mimari özellikleri ve tarihi geçmişinin etkisiyle İstanbul’un en değerli yalıları olarak anılırlar. Bunda yalıların satışı için talep edilen fiyatların etkisi de vardır.
İstanbul’un en değerli 10 yalısı hakkındaki bilgiler şunlardır;
İstanbul’daki En Değerli 10 Yalının İsimleri Nelerdir?
İstanbul Boğazı manzarasına sahip olan ve tarihi eser niteliğini taşıyan yalılar zaman içerisinde sahipleri tarafından satış fiyatları sebebiyle en değerli yalılar olarak bilinirler.
İstanbul’daki en değerli 10 yalının isimleri şunlardır;
- Şehzade Burhan Efendi Yalısı
- Hasip Paşa Yalısı
- Muhsinzade Yalısı
- Fethi Ahmet Paşa Yalısı
- Tophane Müşiri Zeki Paşa Yalısı
- Kıbrıslı Yalısı
- Tahsin Bey Yalısı
- Kont Ostrorog Yalısı
- Zarif Mustafa Paşa Yalısı
- Nuri Paşa Yalısı
Bu değerli yalılar boğazın farklı semtlerinde bulunan, tarihe tanıklık etmiş ve önemli ailelerinde yaşam sürmüş olduğu yalılardır.
Kim Tarafından Ne Zaman Yaptırılmış?
Boğazın incileri olan en değerli yalılar farklı tarihlerde farklı kişiler tarafından yaptırılmış olan yalılardır.
En değerli 10 yalının yapılış tarihi ve yalıları yaptıran isimler hakkındaki bilgiler şunlardır;
- Şehzade Burhan Efendi Yalısı 1880 yılında sarraf Varki Vartaks tarafından yaptırılmıştır.
- Hasip Paşa Yalısı 1825 yılında II.Mahmut’un vezirlerinden olan Mehmet Hasip Paşa tarafından İtalyan mimara yaptırılmıştır.
- Muhsinzade Yalısı 18.yy’ın başında sadrazam Muhsinzade Mehmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. *Fethi Ahmet Paşa Yalısı 18.yüzyılda Osmanlı paşalarından olan Fethi Ahmet Paşa tarafından yaptırılmıştır.
- Zeki Paşa Yalısı 20.yy’ın başlarında sadrazam Zeki Paşa tarafından mimar Alexandre Vallaury’a yaptırılmıştır.
- Kıbrıslı Yalısı sadrazam Mehmet İzzet Paşa tarafından 18.yy’da yaptırılmıştır.
- Tahsin Bey Yalısı Sedat Hakkı Elden tarafından yapılmıştır. Yalının yapılmasını isteyen ise Tahsin Uzel’dir.
- Kont Ostrorog Yalısı 1850 yılında Server Paşa tarafından yaptırılmıştır.
- Zarif Mustafa Paşa Yalısı’nın yapılış tarihinin 18.yy’ın başları olduğu tahmin edilir. Yalı 1848 tarihinde Zarif Mustafa Paşa tarafından satın alınmıştır.
- Nuri Paşa Yalısı 1895 senesinde II.Abdülhamit’in askerlerinden olan Nuri Paşa tarafından yaptırılmıştır.
Bu yalılar zaman içinde çeşitli restorasyonlardan geçmiş ve birçoğu aslına uygun olarak yenilenmiştir.
Kimler Yaşamış?
En değerli yalılarda kimlerin yaşadığı insanlar tarafından merak edilmektedir.
İşte yalılarda yaşayan aileler;
- Hasip Paşa Yalısı’nda yaşayanlar arasında vezir Hasip Paşa, Mustafa Fazıl Paşa, Nazım Kalkavan ve Özdemir Sabancı yaşamıştır. Şehzade Burhan Efendi Yalısı’nda yaşayanlar kuyumcu Varki Vartaks, Mısırlı Ahmet İhsan bey ile ailesi ve Erbilgin Ailesi yaşamıştır.
- Muhsinzade Yalısı’nda ilk dönemlerde Muhsinzade Mehmet Paşa sonrasında ise varisleri yaşamıştır. Sonrasında terk edilen yapı Ünal Aysal ve eşi tarafından satın alınarak otel olarak işletilmiştir.
- Osmanlı paşalarından olan Fethi Ahmet Paşa yaptırdığı Fethi Ahmet Paşa Yalısı’nın ilk sahibidir. Yalı paşanın ölümüyle ailesine kalmış sonrasında da torunları tarafından Şevket Mocan’a satılmıştır. Tophane Müşiri Zeki Paşa Yalısı’nın sahibi II.Abdülhamit’in sağ kolu olan Zeki Paşa (Filinta Mustafa)’dır. Sonrasında da mirasçılarına bırakılmıştır.
- İlk sahibi sadrazam İzzet Mehmet Paşa olan Kıbrıslı Yalısı’nda sonraki dönemlerde Mehmet Paşa’nın ailesi yaşamıştır. Sonraki yıllarda ise yalıda Yahya Kemal, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Irak Kralı Faysal gibi isimler yaşamıştır.
- Tahsin Bey Yalısı’nın yaptıran Tahsin Uzel yalının ilk sahibidir. Yalıda daha sonra Kemal Ilıcak, Erol Aksoy yaşamıştır. Aksoy’un borçları nedeniyle Tmsf yalıya el koymuştur. Kont Ostrorog Yalısı’nın ilk sahibi Server Paşa’dır. Yalı 1904 yılında Osmanlı hukuk danışmanı Kont Jean Ostrorog tarafından satın alınır. Yalı daha sonra 2000 yılında Ostorog’un ailesinden Rahmi Koç tarafından satın alınmıştır.
- Zarif Mustafa Paşa Yalısı’nın sahibi yalıya ismini veren Zarif Mustafa Paşa’dır. Yalı 2000 yılında Sabancı ailesine satılmıştır. Nuri Paşa Yalısı’nın ilk sahibi II.Abdülhamit’in askerlerinden olan Nuri Paşa’dır. Yalı sonrasında ise paşanın oğlu Hami Ressam, Muhsin Erkmen ve Sadıkzadeler tarafından kullanılmıştır.
Özellikleri Neler?
Boğazın en değerli yalıları yapılış tarihleri ve sahiplerinin farklı isimler olmasının yanı sıra mimari özellikleri ve sahip oldukları oda sayıları bakımından da birbirinden ayrılırlar. Yalıların özelliklerine dair bilgiler şunlardır;
- Hasip Paşa Yalısı: Neoklasik ve barok mimarisine uygun olarak yapılmıştır. Yalı geçmişte büyük bir yapı iken günümüzde bölümlere ayrılarak müstakil yalılar haline çevrilmiştir. Yalı iki katlıdır, 6 odası, 2 tuvaleti ve banyosu vardır. Ayrıca yalıda 3 tane de salon bulunur.
- Şehzade Burhan Efendi Yalısı: Rumeli Yakası’nda bulunan yalı Boğaz’ın en büyük ve en uzun yalılarındandır. Ahşap karkas yapıya sahip olan yalı 4 katlıdır. 3633 metrekare olan yalı 64 odaya sahiptir. Yalının duvarlarında ise 22 ayar altın varak rokoko üslubu kullanılarak yapılan işlemeler vardır.
- Muhsinzade Yalısı: 4527 metrekarelik bir alan üzerinde bulunan yalını binası 850 metrekaredir. Yalının denize bakan bölümü ise 72 metrekaredir. Yalının otele dönüştürülmesiyle iç kısımda bugün ve dünün özelliklerine sahip 10 suit oda vardır. Yalı iki katlı bir yalıdır.
- Fethi Ahmet Paşa Yalısı: Kuzguncuk semtinde bulunan yalı Türk sivil mimarisine göre yapılmış iki katlı bir yalıdır. Yalıda haremlik ve selamlık olmak üzere iki büyük salon vardır. Yalının oda sayısı ise 16’dır. Yalının yapımında ise ahşap, taş ve tuğlalardan yararlanılmıştır.
- Zeki Paşa Yalısı: Şato görünümlü olan yalı bu özelliği sayesinde Boğaz’daki diğer yalılardan ayrılır. Yalı barok üslubuna uygun olarak yapılmış olup 5 katlıdır. Her katta 6 oda, 1 büyük salon, 1 mutfak, 1 banyo ve tuvalet vardır. Her katta bulunan 5 oda deniz manzarasına sahiptir. Yalı asansörlü bir yalıdır ve kat kaloriferiyle ısıtılmaktadır. Ayrıca yalının 4 araç için uygun olan kapalı otoparkı vardır.
- Kont Ostrorog Yalısı: İki katlı olan tarihi yalı 15 odaya sahiptir. Yalının günümüzdeki görünümü Server Paşa Yalısı ve yanında bulunan Ahmet Aşki Paşa Yalısı’nın birleştirilmesiyle ortaya çıkmıştır. İçi Osmanlı ahşap işçiliğiyle dizayn edilmiş olan yalıda boydan boya sedirler vardır.
- Kıbrıslı Yalısı: Yalının 64 metrelik Boğaz cephesi vardır ve bu özelliğiyle diğer yalılardan farklıdır. Yalı zaman içerisinde büyük değişime uğramış ve orijinal hali bir tek selamlık bölümünde kalmıştır. Yalının orta kısmı iki katlı olup sağ ve sol kısımlar tek katlıdır.
- Tahsin Bey Yalısı: Yalı İstanbul Boğazı’nın en geniş yalısıdır. Yalı 80 metre karelik rıhtıma sahiptir.
- Zarif Mustafa Paşa Yalısı: Yalı neo klasik üsluba sahiptir. Yalının haremlik ve kayıkhane bölümü yıkılmıştır. Ayakta kalan bölüm ise selamlık bölümüdür. Yalı iki katlıdır.
- Nuri Paşa Yalısı: Yalı art nouveau üslubuna uygun olarak yapılmış olan iki katlı ahşap bir yalıdır. Nuri Paşa Yalısı’nda diğer boğaz yalılarında görülmeyen balkon bulunur. Yalıya hem denizden hem de bahçe tarafından giriş vardır.
Değeri Ne Kadar?
Boğazın en değerlisi olarak kabul edilen 10 yalının değerleri sahiplerinin yalıları biçtiği değerler sayesinde ortaya çıkmıştır.
Buna göre yalıların değerleri şöyledir;
- Şehzade Burhan Efendi Yalısı 200 milyon dolar
- Hasip Paşa Yalısı 160 milyon dolar
- Muhsinzade Yalısı 155 milyon dolar
- Fethi Ahmet Paşa Yalısı 150 milyon dolar
- Zeki Paşa Yalısı 125 milyon dolar
- Kıbrıslı Yalısı 120 milyon dolar
- Tahsin Bey Yalısı 115 milyon dolar
- Kont Ostrorog Yalısı 105 milyon dolar
- Zarif Mustafa Paşa Yalısı 85 milyon dolar
- Nuri Paşa Yalısı 80 milyon dolar
Bu yalılar arasında bulunan Şehzade Burhan Efendi Yalısı ve Zeki Paşa Yalısı günümüzde satışta olan yalılar arasındadır.
Hangi Semttedir?
Muhsinzade Yalısı Kuruçeşme, Fethi Ahmet Paşa Yalısı Kuzguncuk, Tahsin Bey Yalısı Sarıyer, Zarif Mustafa Paşa Yalısı Beykoz ve Nuri Paşa Yalısı Beykoz sahilindedir. Ayrıca Şehzade Burhan Efendi Yalısı Sarıyer, Kıbrıslı Yalısı Üsküdar, Kont Ostrorog Yalısı Kandilli, Zeki Paşa Yalısı Rumelihisarı ve Hasip Paşa Yalısı Üsküdar sahilindedir.
Günümüzdeki Sahipleri
Boğazın ünlü yalıları zaman içerisinde pek çok kez el değiştirmişlerdir
Yalıların günümüzdeki sahipleri şunlardır;
Kont Ostrorog Yalısı’nın günümüzdeki sahibi Rahmi Koç’tur ve Rahmi Koç yalıda yaşamaktadır. Zarif Mustafa Paşa Yalısı günümüzde Demet Sabancı Çetindoğan’a aittir. Hasip Paşa Yalısı günümüzde Demir Sabancı’nındır. Şehzade Burhan Efendi Yalısı 2015 yılı itibariyle Katarlı Abdulhadi Mana A SH Al-Hajri isimli iş adamına aittir. Muhsinzade Yalısı 2019 yılı sonu itibariyle Katarlı Gss şirketine aittir. Fethi Ahmet Paşa Yalısı’nın günümüzdeki sahipleri Mocan ailesidir.
Tophane Müşiri Zeki Paşa Yalısı günümüzde satıştadır ve yalı satıldığında paşanın mirasçıları arasında paylaşılacaktır. Kıbrıslı Yalısı günümüzde hissedarları olan Hamdi Akın, Dirvana ve Üzümcü aileleri tarafından kullanılmaktadır. Tahsin Bey Yalısı günümüzde Haluk Dinçer’e aittir. Boğazın değerli yalılarından olan Nuri Paşa Yalısı’nda uzun yıllar Rahmi Koç yaşamıştır. Koç’un Kont Ostrorog Yalısı’na taşınmasıyla yalı oğlu Ali Koç’a kalmıştır.
