İmar Planı Nedir ? Çeşitleri Nelerdir ? İmar Planı Nasıl Sorgulanır ?

Ufuk Saçıntı

• İmar Planı Ve İmar Uygulaması Nedir ?

  Yoğun yerleşim yerlerinde ortak kullanım alanlarının belirlenmesi, komşuların kendi arsalarında kapalı alan yapma sınırlarının ortaya çıkarılması, yolların ortaya çıkarılması gerekmektedir. Bunu bir plan dahilinde yaparak kayda alma işlemi oldukça önemlidir. Bu işlem oradaki yerleşim yerinin daha yaşanılır ve düzenli olmasını ve komşuların birbirlerine karşı haklarını ve sorumluluklarını da belirlemektedir. Bu işler, imar uygulaması diye adlandırılır. İmar uygulaması yapılacak alanlarda, ayrıntılı bir şekilde buradaki arsa kullanımı hakkında bilgiler içeren harita ve planlara da imar planı denir.

• İmar Planı Nezaman Yapılır ?

  Nüfus büyüklüğü 10.000 kişiden fazla olan her yerde imar planı yapılması gereklidir. Daha az nüfusu olan yerlerde ise bu planın yapılıp yapılmayacağına ilgili belediye karar verir.
  İmar anlam olarak bayındır duruma getirme, iyileştirme, geliştirme anlamlarına gelmektedir. İmar planları ise arazilerin alınan kararlara uygun olarak düzenlenmesidir. Bu kararlar üsten alta doğru birbirlerini bağlamaktadır. Yasaların hiyerarşisi nedeni ile üsteki kararlar altta alınacak kararlara temel olmaktadır.

• İmar Planı Çeşitleri ve Yapım Aşamaları Nelerdir ?

  

  İmar Planı ve bununlar ilgili tanımlamalar 1924,1961 anayasalarında yer almamış, 1982 anayasasında ise, 23.Maddede: ” sağlıklı ve düzenli kentleşmeyi gerçekleştirme ve kamu mallarını korumak ” gibi sebeplerden yerleşme özgürlüğüne kısıtlama getirilebileceğinden bahsedilmiştir. Anayasanın 35. Maddesi, 56.Maddesi ve 57.Maddesi mülkiyet hakkı ve sınırlamalarından, sağlıklı ve dengeli çevreden, konut ihtiyacının karşılanmasından bahsederek imar uygulamalarında fikirler sunmuştur. Ayrıca; 43.Madde, 44.Madde,125.Madde ve 127.Maddede imar uygulamalarının mantığına temel olmuşlardır.
  İmar planları kendi içerisinde belli bir hiyerarşiye göre sıralanırlar. Bunlar;

  • Mekânsal Strateji Planı Nedir ?

    Türkiye’nin tamamında 1/50.000 - 1/100.000 veya çok daha büyük ölçekli haritalar üzerinde Mekânsal Strateji Planları yapılmaktadır. Yürürlükteki imar kanununda bahsedilmeyen bu planlar hiyerarşide en yukarıda bulunmaktadır

  • Çevre Düzeni Planı Nedir ?

    En az bir ilin tamamı için geçerli olacak şekilde 1/ 25.000 ölçeklerinde yapılan plandır. Çevre düzeni planları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı imar kanunu çerçevesinde konut, sanayi, ulaşım ve turizm projelerinin sağlıklı yapılanması için oluşturulur.

  • Nazım İmar Planı Nedir ?

    Bir kentin gelecekte nasıl büyüyeceğini ve nasıl şekle gireceğini belirleyen planlardır. Ölçeği çoğunlukla 1/2.000 – 1/10.000 olmaktadır. Büyükşehir vasfı olan kentlerde Büyükşehir Belediyeleri tarafından yapılmaktadır.
    Uygulama imar planlarının temelini Nazım İmar Planları oluşturmaktadır. Bu plan hazırlanırken onaylı hâlihazır haritalardan, bölge ve çevre düzeni planlarından faydalanılır. Nazım plan, içerdiği arazilerin gelecekteki yapı yoğunluklarını, gelişme yönlerini, nüfus yoğunluklarını, kullanım çeşitliliğini, başlıca bölge tiplerini, ulaşım durumu ve çözümlerini göstermek üzere 1/2000-1/10.000 ölçeklerinde detaylandırılmış bir rapor ile hazırlanırlar. Çoğunluklar 5000 lik olarak bilinirler.

  • Uygulama İmar Planı Nedir ?

    Bu planlar ilçe belediyeleri tarafından yapılmaktadır. Onaylanmış hâlihazırların üzerine nazım imar planları esasları doğrultusunda çizilen yapı adalarını, yollarını, yoğunlukları ve düzenleri içeren planlardır. Uygulama İmar Planları 1/1000 ölçeğinde hazırlanırlar. İlçe belediyeleri bu planları yaparak büyükşehir belediyelerinin meclisine onaya gönderirler. Uygulama imar planları arsa üzerinde nelerin yapılacağını belli eder. Vatandaşların en fazla içli dışlı olduğu bu imar planlarıdır. Sahip olduğu arsanın tüm yapılaşma özeliklerini uygulama imar planı belirler. Konut alanları, eğitim alanları, park ve bahçeler, ibadethaneler, sağlık yapıları, yollar ve yerleşim yerlerinin ihtiyacı olan diğer sosyal yaşantı bölgeleri bu en küçük ölçekli imar planlarında belli olmaktadır.
    
    Dört ana imar planı dışında, dört imar türü daha vardır. 

  • Parselasyon Planı Nedir ? 

    Uygulama imar planına göre yapılıp, belediye ve mücavir alan içinde ilgili belediyenin encümeninde dışında ise il idare kurulunda onaylanan plandır.

  • İlave İmar Planı Nedir ?

    Hazırlanmış imar planlar ihtiyacı karşılayamaz duruma geldiğinde mevcut imar planı ile uyumlu olarak hazırlanan ve bütünlük sağlayan planlardır.

  • Revizyon İmar Planı Nedir ?

    Nazım ve uygulama imar planları ihtiyacı sağlamadığı ve uygulamasında sıkıntılar çıktığı zaman planların büyükçe bir kısmının planlama tekniklerine uygun olarak yenilenmesi donucu ortaya çıkan planlardır.

  • Mevzi İmar Planı Nedir ?

    Mevcut imar planları içinde olmayan yerleşme planlarıdır.

• Uygulama İmar Planları Nasıl Hazırlanır?

  Nazım imar planları esasları doğrultusunda, hâlihazırlar ve kadastro durumu dikkate alınarak uygulama imar planları ilçe belediyeleri tarafından hazırlanır. İmar planın nasıl hazırlanacağı 3194 sayılı imar kanununun 8. Maddesinde ilgili hükümlerle birlikte açıklanmaktadır. Yapılan imar planları belediye meclisinde onaylanarak yürürlüğe girer. Mecliste onaylandıktan sonra bir ay askıda kalarak ilan edilir ve belediye başkanı tarafından 15 gün içinde kesinleştirilir. İmar planları ilgili idare tarafından yapılabileceği gibi ihale suretiyle yetki vererek de yaptırılabilir.

• Uygulama İmar Planındaki Kısımlar Nelerdir ?

  • Sosyal Tesis Alanı:

    Ağaçlık alanlar, çocuk parkları, piknik alanları, spor alanları, yeşil alanlar, ibadethane alanları, spor tesisleri sosyal tesis alanları olarak isimlendirilmiştir. Ayrıca fuar ve hayvanat bahçeleri de sosyal alanlar içinde geçmektedir.

  • İbadet Yeri:

    Dini tesis ve bu tesise ait eklentileri kapsamaktadır. Din görevlilerinin faydalandığı lojmanlarda bu alana girmektedir.

  • Mezarlık Alanı:

    Mezar yeri, gasil hane ve morg bu alan içindedir. Ayrıca mezarlık için olan otoparklarda bu alan içinde sayılır.

  • Sosyal ve Kültürel Tesis Alanı:

    Sinema, kütüphane, sergi salonu, anaokulu, kurs, yurt, bakım evleri gibi yerleri kapsamaktadır.

• Arsamıza Ait İmar Planı Nasıl Öğrenilir?

  Günümüzde birçok belediye teknolojiyi kullanarak, resmi web sayfalarında imar durumu ile ilgili veriler paylaşmaktadır. E-Belediye kullanan belediyenin E-İmar bölümünden bilgiler alınabilir. Yazılı olarak da tapu ve imar durumu talep dilekçesi ile tapu sahibi tarafından ilgili belediyenin İmar Müdürlüklerinden alınılır.

Adapazarı belediyesi sınırları içinde 7 bölge imara açıldı. Detaylar için tıklayınız.