Ev sahipleri, evini satarken karşılaşacağın sorun başlıklı konulara gereken önemi vermelidir. Pek çok kişi, bu tür sorunları bilmediği için sorunlarla karşılaştığı anda ne yapacağını bilemez. Bunun yanı sıra; bazı sorunlar evin satışına engel teşkil edebilir, satış işlemlerinde mağduriyetlere yol açabilir, satıcı tarafı zarara uğratabilir. Bu nedenle; ev satışı öncesinde herkesin bu hususları bilmesi gerekir. Ev satış işlemleri öncesinde ve işlemler sırasında hangi hususlara dikkat edilmesi gerektiği bilinirse güvenli ve sorunsuz bir şekilde satış yapmak mümkün olur.
Emlakçı Sözleşmesi
Pek çok konut sahibi, konutunu emlakçı aracılığıyla satmayı tercih eder. Bilindiği gibi eğer satıcı evini emlakçı aracılığıyla satıyorsa emlakçıya belirli bir komisyon ödemesi yapacaktır. Emlakçıya ödenecek bu komisyon içinde bir komisyon sözleşmesi imzalanması gerekir. Bu noktada çok dikkatli olunması gerekir.
Zira ev satışlarında sıklıkla yaşanılan sorunlardan biri de bu sözleşmelerden kaynaklanır. Bu komisyon sözleşmeleri genelde benzer niteliktedir. Ayrıca bu komisyon sözleşmelerinin belli bir geçerlilik süreleri vardır. Bu geçerlilik süresi boyunca satıcı taraf, kendi evini satamaz, alıcı seçemez ve fiyat artıramaz. Dolayısıyla bu evini satmak isteyen kişi için sorun anlamına gelir.
Tüm bu şartlar dikkatlice okunmalı şartlar kabul ediliyorsa imzalar atılmalıdır. Bunların yanı sıra; emlakçı komisyon oranları değişkendir. Bu oranlar hakkında bilgi edinilmesi, karşılaştırmalar yapılması da yararlı olacaktır. Bunların sonuçlarına göre satıcı taraf kendince hesaplamalar yaparak adımlarını bu doğrultuda atmalıdır.
Tüm Şartların Yazılması ve İmzalanması
Evin satışına dair alıcı ile anlaşma sağlanan her hususun yazılması ve imzalanması gerekir. Bunun yapılmaması ve anlaşmaların sadece sözlerde kalması satıcı taraf için birçok sorunu beraberinde getirir. Sadece sözden ibaret olan anlaşmalar unutulabilir, bunlardan dolayı mağduriyetler yaşanabilir.
En önemlisi de satıcı taraf her hangi bir mağduriyet yaşadığında hukuki anlamda bir hak talep edemez. Zira yazılı bir belge yoktur. Bu tür sorunların yaşanmaması için dikkatli olunması önemlidir. Evin fiyatı, alım tarihi, evin teslim edildiği tarih, tapu masrafları gibi tüm anlaşma şartları yazılı olarak hazırlanıp imzalanmalıdır. Aynı zamanda, sözlü olarak anlaşmaya varılan konuların da maddelendirilmelidir.
Bunlar imzalanarak doğru bir adım atılmış olur. Bu anlaşmaların yazılı bir şekilde yapılması ve imzalanması hukuki anlamda da büyük öneme sahip. Yazılı imzalı her belge satıcı taraf için hukuki bir değere sahiptir. Bu belgeler sayesinde aksi bir durumla karşılaşıldığında satıcı taraf hakkını arama şansına sahip olur. Bununla beraber; yanlış anlaşılmalardan kaynaklanacak sorunların da önüne geçilmiş olur.
Evin Üzerinde İpotek Olması
Ev satarken dikkat edilmesi gerekenler konusunda diğer önemli husus; satılmak isten evin üzerinde ipotek olmasıdır. Eğer satılmak istenen evin üzerinde banka ipoteği varsa bu durum konut kredisi kullanılması ya da konutun satılması için bir engel teşkil etmez. Eğer evin üzerindeki ipotek bankaların haricinde kişi ya da kurumların ipoteği söz konusu ise bu durumda söz konusu konutun satışı yapılamaz. Aynı zamanda, banka bu konut için konut kredisi kullandırmaz. Konut üzerinde böyle bir durum varsa haciz kaydı kaldırılmalıdır.
Emlak Vergisi Borcu ve Zorunlu Deprem Sigortası
Ev satışında emlak vergisi borcu oldukça önemli bir husus. Söz konusu satılacak evin eski ya da bulunulan yıl için emlak vergisi borcu varsa belediye rayiç bedel vermez. Bu bedel verilmediği için evin satış işlemi yapılamaz. Evin emlak vergisi borcu alıcıya ait değildir. Yani; bu borç satıcının borcudur. Rayiç bedel alınmadan önce emlak vergisi borcu sorgulanmalı ve duruma göre hareket edilmelidir. Zorunlu deprem sigortası da ayrıca bir sorun olarak satıcıların karşısına çıkar. Söz konusu evin deprem sigortası olmak durumundadır.
Zorunlu deprem sigortası olmadan fatura abonelik işlemleri yapılamaz. Buna bağlı olarak da tapuda evin satış işlemi yapılamaz. Zorunlu deprem sigortası olan bir konut söz konusu ise satıcı satış işlemi öncesinde sigortanın geçerlilik durumuna bakması gerekir. Zorunlu deprem sigortaların geçerlilik süreleri vardır. Eğer sigorta geçerli değilse bunun yeniden yaptırılması gerekir. Bunun için ilk yapılacak işlemler arasına evin deprem sigortası kontrolü de katmak yararlı olacaktır.
Tapuya Gerçek Satış Değerinin Bildirilmesi
Satış bedeli üzerinden tapuya bildirim yapıldığında harç ödemesi hesaplanır. Dolayısıyla, tapuya ne kadar düşük bedel beyan edilirse ödenecek tapu harcı o kadar az olur. Ancak; bu yapıldığında ortaya başka bir sorun çıkar. Bedel tapuya düşük beyan edilirse Gelir İdaresinin muadili ev fiyatlarına ya da çekilen kredi varsa tutarına göre inceleme başlatılabilir.
Yapılan inceleme sonucunda eğer eksik beyan edildiği tespit edilirse, eksik olarak yatırılan harç bedeli, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi birlikte olmak üzere hem alıcıya hem de satıcıya gönderilir. Bu nedenle; tüm bunlar göz önüne alınmalı ve doğru beyanda bulunulmalıdır.
Güvenli Para Transferleri
Ev satış işlemlerinde büyük problemlerin yaşanabileceği konulardan biri de, para transferleridir. Satış işlemi sonrası paranın eksiksiz bir şekilde ödenmesi gereklidir. Bunun için güvenilir para transferleri seçilmelidir. Ödemeler nakit olarak kabul edilmemelidir. Nakit olarak ödenen paralar sahte çıkabilir ya da eksik ödeme yapılabilir. Ayrıca; nakit para alındığında bu paranın bankaya yatırılması için geçen süre güvenlik zaafına yol açar.
Online para transferlerinde bir üst limit vardır. Yani; aynı gün içerisinde en fazla para transferi yapılacak limit belirtilir. Bu nedenle; bu limite dikkat edilmelidir. Para transferlerinde en çok yaşanan aksaklıklardan biriyse yanlış hesaba para gönderilmesidir. Bu riskler göz önüne alınarak para transferi yerine bankadan taahhüt yöntemi ya da bankadan blokeli çek yöntemi tercih edilebilir.
